Δελτίο Τύπου για τον Θόδωρο Μαλικιώση
Το Δ.Σ. της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ) εκφράζει την άφατη λύπη του για το χαμό του διευθυντή του εκδοτικού οίκου «Θεμέλιο» και ακατάβλητου αγωνιστή της Αριστεράς Θόδωρου Μαλικιώση. Ο Θόδωρος υπήρξε μια εμβληματική φυσιογνωμία της εργατούπολης της Καισαριανής. Στρατεύτηκε εργαζόμενος από νωρίς στην ΕΠΟΝ της μικρής ηλικίας και ύστερα αναδείχθηκε σημαντικό στέλεχος της Ενιαίας Δημοκρατικής Νεολαίας Ελλάδας (ΕΔΝΕ) και της παράνομης ΕΠΟΝ στη μεταπολεμική περίοδο. Υπήρξε Γραμματέας του Κ.Σ. της Νεολαίας της ΕΔΑ, στη συνέχεια υπεύθυνος της Σπουδάζουσας και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ αγωνίστηκε για την ανάπτυξη του αριστερού κινήματος, τα δίκαια αιτήματα του κυπριακού λαού, την ειρήνη και τον πολιτισμό. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα πολιτιστικά δρώμενα και στην προδικτατορική περίοδο υπήρξε συνιδρυτής του «Θεμέλιου», μαζί με τον αξέχαστο Μίμη Δεσποτίδη. Κατά τη διάρκεια της χούντας συνελήφθη και εξορίστηκε στο Παρθένι και στο Λακκί της Λέρου.
Μετά την πτώση της δικτατορίας στήριξε ενεργά το κίνημα της Ανανεωτικής Αριστεράς και ανέπτυξε έντονη εκδοτική δραστηριότητα αναδεικνύοντας το «Θεμέλιο» κέντρο διάδοσης των νέων ιδεών και αναστοχασμού των παλαιών, προάγοντας τον κοινωνικό, πολιτικό και φιλοσοφικό προβληματισμό. Η συνεργασία του με πολλά Ερευνητικά Κέντρα και Αρχεία υπήρξε καρποφόρα για την πολιτική και κοινωνική διακίνηση των ιδεών και τον ίδιο τον πολιτισμό. Το «Θεμέλιο» υπήρξε ένας μικρός ναός πολιτισμού που συγκέντρωσε πλειάδα μεγάλων διανοητών, Ελλήνων όπως οι Σ. Ασδραχάς, Ν. Σβορώνος, Α. Ελεφάντης, Φ. Ηλιού, Π. Κονδύλης, Κ. Τσουκαλάς κ.ά. αλλά και ξένων: Αλτουσέρ, Αραγκόν, Λούκατς, Μπερλιγκουέρ, Χομπσμπάουμ κ.ά.
Συνεργάστηκε ιδιαίτερα με τα ΑΣΚΙ αλλά και με την ΕΜΙΑΝ, της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος, για την πραγματοποίηση πολλών πολιτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Επίσης εργάστηκε και έδωσε την ψυχή του ολόκληρη για την προαγωγή των συμφερόντων του κλάδου των βιβλιοπωλών και εκδοτών Ελλάδος.
Υπήρξε σεμνός, φιλικός με όλους τους συνεργάτες και συντρόφους του, καλός σύζυγος και καλός πατέρας. Είμαστε δίπλα στους αγαπημένους οικείους του, τα παιδιά και τη σύζυγό του.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Καισαριανής που θα τον σκεπάσει.
Αθήνα, 6 Ιουνίου 2019
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΜΙΑΝ
Κάτω από την εικόνα του Λένιν στην Πρεσβεία της ΕΣΣΔ, 1960. Ο Θόδωρος Μαλικιώσης μεταξύ των Γρηγόρη Γιάνναρου και Τάσου Τρίκκά. ΕΜΙΑΝ, φωτογραφική συλλογή Θ. Μαλικιώση
ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΑΛΙΚΙΩΣΗΣ (1932 – 2019)
Κοιτάζοντάς σας, κοιτάζοντας τους περισσότερους από εσάς που βρίσκεστε σήμερα εδώ για το τελευταίο αντίο στον Θόδωρο Μαλικιώση, σκέπτομαι πως για όσους και όσες συμπορεύτηκαν μαζί του και τον γνώρισαν προσωπικά, επονίτες ή μέλη του παράνομου τότε ΚΚΕ, εδαΐτες ή νεολαίοι τω καιρώ εκείνω της ΕΔΑ, κάποιοι που είχαν, όπως κι ο Θόδωρος άλλωστε, περισσότερες της μιας από αυτές τις ιδιότητες, ή Λαμπράκηδες ή Ρηγάδες ή συνεξόριστοί του, αλλά και πολλοί άλλοι, κάπως έως αρκετά νεότεροί του, που παρακολούθησαν από κοντά, ως συγγραφείς και όχι μόνο, τον καθημερινό αγώνα του για τα βιβλία και τις σειρές των εκδόσεων «Θεμέλιο», για την ποιότητα και τη στόχευσή τους. Για όλους εσάς, λοιπόν, τα πιο σωστά λόγια αυτή τη στιγμή θα ήταν ίσως η έλλειψη κάθε λεκτικής αναφοράς. Η σιωπή. Η σιωπή για να σκεφτούμε την εποχή και τους ανθρώπους της. Τους ανθρώπους της Αριστεράς σε όλο αυτό το χρονικό ανάπτυγμα από την πρώτη μετεμφυλιακή δεκαετία μέχρι σήμερα. Να σκεφτούμε εκείνους οι οποίοι, σε αντίθεση με άλλους μηδίσαντες, ήταν –και θα είναι και στο μέλλον– σημείο αναφοράς, σημείο σταθερό, από το οποίο θα μπορούσε κανείς να κρατηθεί για να αντιμετωπίσει –εάν θέλει να αντιμετωπίσει– τους ανέμους του ξεσαλωμένου μεταμοντερνισμού και του καζινοκαπιταλισμού, του ατομισμού, του κοίτα τη δουλειά σου (mind your own business), και την ξηρασία του μέλλοντος που με τρελή χαρά οι άνεμοι αυτοί μας φέρνουν. Με τρελή χαρά και ισχυρές δόσεις ειλικρίνειας και θράσους, θα μου επιτρέψετε να πω. Ως μεσογειακός λαός, βλέπετε, είμαστε κάπως παρορμητικοί, άρα και μαρτυριάρηδες.
Να σκεφτούμε δηλαδή σε τελευταία ανάλυση –και πρώτη– τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς που η ευγενική μορφή του Θόδωρου αντιπροσώπευε. Του Θόδωρου που δεν νομίζω ότι ήταν προγραμματικά και τόσο αισιόδοξος –δεν ξέρω πως αλλιώς να το πω– αλλά ήταν κατασταλαγμένος, αποφασισμένος, καθημερινός και αποτελεσματικός αγωνιστής (χωρίς εμβατήρια ως μουσική υπόκρουση στη λέξη αγωνιστής). Συχνά, ξέρετε, η υπέρμετρη αισιοδοξία και η αγωνιστικότητα είναι μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα.
Θα μας λείψει ο Θόδωρος. Θα μας λείπει πάντα. Θα μας λείψει και τώρα, στη μεγάλη μάχη της 7ης Ιουλίου.
Ομιλία του εκπροσώπου της ΕΜΙΑΝ, καθηγητή Γιάνη Γιανουλόπουλου, μέλους του Δ.Σ. της, στην πολιτική κηδεία του συντρόφου, ιδρυτικού μέλους και εταίρου στην ΕΜΙΑΝ, Θόδωρου Μαλικιώση, στο κοιμητήριο Καισαριανής, 7 Ιουνίου 2019.
