Ζαχαρούλα Χονδροκούκη-Καπουράνη,1940-2021

Ζαχαρούλα Χονδροκούκη-Καπουράνη (1940–2021)

Πριν από λίγες ημέρες έφυγε από κοντά μας η αξέχαστη μαχήτρια του 1–1-4 και του 15%, η Ζαχαρούλα των αγώνων και του πολιτισμού του Πειραιά. Εμβληματική Λαμπράκισσα, κρίκος ενδιάμεσος ανάμεσα στους ύστερους ΕΠΟΝίτες και τους νέους εργάτες, φοιτητές και μαθητές του Πειραιά. Ο χαμός της προξένησε μεγάλη συγκίνηση και άφατη λύπη στους παλιούς και νέους αγωνιστές της Αριστεράς και ιδιαίτερα στην εργατούπολη του Πειραιά.

Η οικογένειά της με καταγωγή από τη Μάνη, με την ένταξή της στην αντίσταση άφησε πίσω το συντηρητικό παρελθόν της και συστρατεύθηκε στο εργατικό κίνημα, πληρώνοντας βαρύ τίμημα. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η Ζαχαρούλα, που είχε πάντοτε την αίσθηση του δίκαιου και του άδικου, εντάχθηκε και αγωνίστηκε μέσα από της γραμμές των αριστερών και δημοκρατικών οργανώσεων Νεολαίας: από την Ν.ΕΔΑ Πειραιά στη Δημοκρατική Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης» και ύστερα στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη. Η αγωνιστική και πολιτιστική προσφορά της στο νεολαιίστικο και το εργατικό κίνημα είναι ανυπολόγιστη.

Στις αρχές και τα μέσα της δεκαετίας του ’60 ο Πειραιάς ήταν ένα εργοτάξιο και πολυώνυμο εργατικών αγώνων, φοιτητικών και συνδικαλιστικών συσπειρώσεων, πολιτιστικών δράσεων, διαμόρφωσης ρευμάτων και κινημάτων νυχτερινών μαθητών και νέων κοριτσιών.

Μέσα σε αυτόν το στρόβιλο των κοινωνικών αγώνων και των πολιτιστικών παρεμβάσεων μεγάλωσε η Ζαχαρούλα και αναδείχθηκε σε ένα πρώτης τάξεως μαζικό και πολιτιστικό στέλεχος της Πειραιώτικης Αριστερής Νεολαίας. Με την είσοδό της το 1959 στην Ανωτέρα Βιομηχανική Σχολή, αργότερα Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (ΑΒΣΠ), εντάχθηκε στην οργάνωση της Ν.ΕΔΑ της Σχολής και ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα για τη «δημοσιοποίηση» της Σχολής και την προαγωγή του δημοκρατικού συνδικαλιστικού φοιτητικού κινήματος. Το 1961–62 καθοδηγούσε τις μαθητικές οργανώσεις της Ν.ΕΔΑ στον Πειραιά, ενώ το 1963, μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, εντάχθηκε στη Δημοκρατική Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης» (ΔΚΝΓΛ) και το 1965 εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ). Ταυτόχρονα ήταν μέλος του Γραφείου Πόλης της Οργάνωσης του Πειραιά και υπεύθυνη για τις συνοικίες και τον μαθητικό τομέα. Η Ζαχαρούλα όργωνε ακατάπαυστα τις συνοικίες της πόλης του λιμανιού και συνέβαλε σημαντικά στην ταχεία εξάπλωση του κινήματος των Λεσχών της Νεολαίας Λαμπράκη στην Α΄ και Β΄ Περιφέρεια Πειραιά. Θα λέγαμε, όπως και για άλλα επίλεκτα μέλη της Νεολαίας Λαμπράκη, ότι όποια πέτρα και αν σήκωνες τότε στον Πειραιά από κάτω  θα έβρισκες τη δουλειά της Ζαχαρούλας.

Στη δικτατορία των συνταγματαρχών θα συλληφθεί, στην αρχή θα εκτοπιστεί στην Αλικαρνασσό και στη συνέχεια θα κρατηθεί στο στρατόπεδο του Ωροπού. Ήταν σε μια ομάδα αριστερών φοιτητών της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιά, όπως ο Κώστας Κωσταράκος, ο Σταμάτης Κοιλάκος, ο Ανδρέας Σαββάκης και ο Γιάννης Ζωηόπουλος, που διαγράφηκαν για την αντιστασιακής τους δράση από το μητρώο των φοιτητών της ΑΒΣΠ, η Διοίκηση της οποίας είχε το θράσος να στείλει έγγραφα στις φυλακές και στις εξορίες τους για να απολογηθούν για το μεγάλο «αμάρτημα» της εναντίωσής τους στο χουντικό καθεστώς. Μετά την πτώση της δικτατορίας η Ζαχαρούλα θα ενταχθεί στο ΚΚΕ Εσωτερικού, για να προσεγγίσει αργότερα διάφορα σχήματα της «εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς».

Η Ζαχαρούλα Χονδροκούκη-Καπουράνη, γεννημένη στον πόλεμο και μεγαλωμένη στα σκληρά χρόνια που ακολούθησαν, συνιστά κλασική, αντιπροσωπευτική μορφή Λαμπράκισσας. Υπήρξε μια ευγενική φυσιογνωμία με ήπιο χαρακτήρα και με ανοιχτές τις αγκαλιές της για όλον τον κόσμο. Θα μείνει αξέχαστη τόσο στον αγαπημένο της γιο, Πάνο, όσο και σε όλους τους φίλους και συντρόφους της. Παντοτινό φωτεινό παράδειγμα για τους νέους που μπαίνουν στους ωραίους αγώνες για την κοινωνική προκοπή.

Θανάσης Καλαφάτης

 

Α΄ Συνέδριο ΔΝΛ, 28.3.-1.4.1965. Το Προεδρείο του Συνεδρίου, όπου διακρίνονται από αριστερά Γεράσιμος Κοιλάφης, Γιάννης Γρηγοριάδης, Ελπίδα Καρέλα, Μήτσος Καράμπελας, Χρόνης Μίσσιος, Αργυρώ Ζαννή-Ρεκλείτη, Σπύρος Φυτράκης και η Ζαχαρούλα Χονδροκούκη.

ΕΜΙΑΝ, Φωτογραφικό Αρχείο, Συλλογή Χρήστου Ρεκλείτη και Αργυρώς Ζαννή.