Η ΕΠΤΑΕΤΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ

Στην περίοδο αυτή η αριστερή, κυρίως, νεολαία αναδεικνύεται βασικός παράγοντας – και από άποψη συμμετοχής και από άποψη πρωτοβουλιών – αντίδρασης στην κατάλυση των πολιτικών δικαιωμάτων. Το αποδεικνύουν οι διάσπαρτες, μικρές ή μεγαλύτερες, εκδηλώσεις, το ποσοστό των συλλήψεων, οι πολυάνθρωπες δίκες, τα απάνθρωπα βασανιστήρια εις βάρος κυρίως νέων, οι πολύχρονες καταδίκες. Κύριος φορέας του κινήματος κατά τα δύο πρώτα χρόνια είναι η ΠΑΟΣ “Ρήγας Φεραίος”, πλαισιωμένη από πολλά μικρότερα σχήματα, τροτσκιστικής ή φιλομαοϊκής έμπνευσης, ενώ στο τέλος του δεύτερου χρόνου πρωτοεμφανίζεται η ΚΝΕ και η μαζική της έκφραση στους φοιτητές, η Αντι-ΕΦΕΕ.

Τότε το ρόλο βασικού πολιτικού καθοδηγητή παίζει το ανασυγκροτημένο ΚΚΕ της παρανομίας, χωρίς να γίνει δυνατό ο αγώνας να μεταφερθεί στο μαζικό λαϊκό πεδίο. Πράγμα που επιτυγχάνεται, σε μεγάλο βαθμό, το 1972–73, με τις φοιτητικές επιτροπές και τα άμεσα αιτήματα στοιχειώδους λειτουργίας των φοιτητικών συλλόγων, για να κορυφωθεί με την κατάληψη της Νομικής Σχολής της Αθήνας τον Φεβρουάριο και την τριήμερη εποποιία του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973.

Η μαζική αυτή μορφή του αντιδικτατορικού αγώνα και ιδιαίτερα η τριήμερη εξέγερση του Νοεμβρίου, ξεπερνώντας την πολιτική των μεταβατικών αλλαγών, που προωθούσε το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου, και θέτοντας καθαρά το αίτημα της πτώσης της χούντας και την αντικατάσταση του καθεστώτος από ένα σύστημα ανεξάρτητης λαϊκής δημοκρατικής εξουσίας, αποτέλεσε το αποφασιστικό βαρύνον στοιχείο που, συναινούντων και άλλων παραγόντων όπως η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, οδήγησε στην απομάκρυνση της δικτατορίας τον Ιούλιο του 1974.

Ο εγκλωβισμός όμως του μεγαλύτερου μέρους των δυνάμεων που οργάνωσαν και συμμετείχαν στην αντίσταση, στο στενό πλαίσιο των πολιτικών παραγόντων που αποτελούσαν το ελληνικό πολιτικό σύστημα, δεν οδήγησε, πέρα από τη μερική αποκατάσταση αστικοδημοκρατικών πολιτικών ελευθεριών, σε δρόμους, που, στο μέλλον, θα οδηγούσαν σε ευρύτερες λαϊκές κατακτήσεις.

Το κοινωνικοπολιτικό τοπίο »
1950–1956: Πρώτες κινήσεις »
1956–1961: Συγκέντρωση δυνάμεων και υπέρβαση αδιεξόδων »
1962–1967: Η έκρηξη του μαζικού και πολιτικού κινήματος της νεολαίας >